Kuduz Hangi Organda? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Bakış Kuduz, hemen hemen herkesin duyduğu ancak hakkında çok fazla detay bilmediği bir hastalık. İnsanlar arasında genellikle ölümcül sonuçlarıyla korku yaratan kuduzun etkilediği organlar ve vücuda nasıl yayıldığı, genellikle merak edilen sorulardan biri. Bu yazımda, kuduzun hangi organlarda etkili olduğunu küresel ve yerel perspektiflerden ele alacak, farklı toplumların bu hastalıkla nasıl başa çıktığını ve kültürel algıların nasıl şekillendiğini tartışacağım. Kuduzun Vücutta Yolu: Beyin ve Sinir Sistemi Üzerindeki Etkisi Kuduz, Rabies virüsü tarafından ortaya çıkan bir hastalıktır ve bu virüs, vücuda girdikten sonra sinir sistemini hedef alır. Virüs, genellikle bir hayvan ısırığı ile…

Kristallendirme: Geleceğe Dair Stratejik ve Toplumsal Vizyonlar Kristallendirme, temelinde karmaşık bir maddeyi düzenli ve simetrik bir yapıya dönüştürme sürecidir. Peki, bu basit fiziksel olgu, geleceğin toplumsal ve stratejik değişimlerine nasıl katkı sağlayabilir? İşte bu yazıda, kristallendirme sürecinin nasıl evrileceğini, erkeklerin stratejik bakış açısıyla, kadınların ise toplumsal etkiler üzerine kurduğu tahminlerle keşfedeceğiz. Kristallendirme, yalnızca bilimsel bir kavram olmanın ötesine geçerek, toplumların nasıl dönüşeceğine dair güçlü bir metafora dönüşebilir. Düşünsenize, bir toplum nasıl, adım adım, dağınıklıktan düzenli ve güçlü bir yapıya evrilebilir? Bu yazının amacı, gelecekteki potansiyel etkileri anlamak, farklı bakış açılarını tartışmak ve kristallendirme basamakları ile insanlığın geleceğine ışık tutmaktır. Kristallendirme…

İş Sözleşmesinde Maaş Yazar Mı? Tarihsel Bir Bakış Geçmişi Anlamaya Çalışan Bir Tarihçinin Girişi Bir iş sözleşmesinde maaşın yazılı olup olmaması, işçi-işveren ilişkilerinde önemli bir yer tutar. Ama bu, günümüzün çokça sorgulanan bir sorusu olmasının ötesinde, tarihi bir anlam taşır. Geçmişe dönüp bakıldığında, işçinin hakkını arama biçimlerinin ve maaşın tanımlanma şekillerinin, toplumların ekonomik, sosyal ve hukuki yapılarıyla ne kadar örtüştüğünü görmek şaşırtıcıdır. İş gücü piyasasının evrimi, iş sözleşmelerinin içerikleriyle paralel bir şekilde ilerlemiştir. Peki, geçmişten bugüne iş sözleşmesinde maaşın yazılı olup olmaması ne anlama gelir? Bu soruyu tarihsel bir perspektiften ele alarak, toplumsal dönüşümlerin iş gücü üzerindeki etkilerini anlamaya çalışalım.…

Bir Antropologun Günlüğünden: Türkiye İş Bankası “Bireysel Kullanıcı Kodu” Üzerine Düşünceler Her kültür, kendine özgü ritüelleri, sembolleri ve kimliğiyle varlık gösterir. Banka hesaplarının dünyasında da benzer bir toplumsal yapı söz konusudur. Bir kart, bir hesap numarası, bir “kullanıcı kodu” aslında yalnızca bir bilgi değil; aidiyetin, güvenin ve üyeliğin sembolüdür. İşte bu yazıda, İş Bankası’ndaki bireysel kullanıcı kodu kavramını bir antropologun bakışıyla irdeleyecek, bankacılığın sayısal dünyasındaki ritüel, sembol ve toplumsal kimlik katmanlarını ele alacağız. Topluluk, Kimlik ve Bankacılık Ritüelleri İnsan toplulukları varlıklarını bir dizi ritüel ve sembol üzerinden sürdürürler. Finansal kurumlar da bu bağlamda modern kültürün mekânlarıdır: banka şubesi, ATM, mobil uygulama… Ve bu mekânların…

“Arkadaşlar, meraklıyız değil mi? Bir kahve eşliğinde içelim bu soruyu…” Bugün birlikte bir sır perdesini aralamaya gidiyoruz: Koç Üniversitesi özel mi? Hangi parametrelerle “özel” veya “devlet” diyebiliyoruz? Kuruluş hikâyesi, yapısı, finansmanı ve geleceğe dönük etkileriyle bu soruya birlikte ışık tutalım. Kuruluşun Kökenleri: Vakıf Üniversitesi Olarak Başlangıç Koç Üniversitesi, 1993 yılında İstanbul’da Vehbi Koç Vakıfı tarafından kuruldu. ([Vikipedi][1]) Resmî kaynaklarda “vakıf üniversitesi” veya “özel üniversite” olarak sınıflandırılıyor. Örneğin, StudyPortalTurkey sayfasında “kar amacı gütmeyen bir vakıf üniversitesidir” ifadesi yer almaktadır. ([Study Portal Turkey][2]) YÖK veya ilgili öğretim kurumları açısından bakıldığında, devlet üniversitelerinden farklı bir finansman ve yönetim modeli kullanıyor: devlet sermayesi yerine vakıf…

Bir Psikologun Gözünden İsviçre’deki Dillerin Psikolojik Derinlikleri İsviçre’nin dört resmi dili hakkında bir psikolog olarak düşündüğümde, dilin yalnızca iletişimin bir aracı değil, insanın iç dünyasını şekillendiren, toplumlar arasındaki bağları güçlendiren bir yapı taşı olduğunu hatırlıyorum. Dil, kimliğin, duyguların, düşüncelerin ve davranışların şekillendiği bir alan. Bir insanın hangi dili konuştuğu, bazen ona ait olduğu topluluğun kültürel kodlarını taşır, bazen de bir bireyin kendisini nasıl hissettiğine dair derin ipuçları sunar. İsviçre’de kaç ana dil olduğunu sorarken, bir psikolog olarak aklımda, dilin insanların bilişsel, duygusal ve sosyal dünyalarını nasıl etkilediğini anlamak var. Dilin Bilişsel Yansıması: Zihin ve Dil Arasındaki İlişki İsviçre’deki dört resmi…

Johari Penceresi Nedir, Neyi İfade Eder? Bugün, bir arkadaş sohbeti havasında konuşalım: Kendimizi gerçekten ne kadar tanıyoruz? Başkalarının bizi nasıl gördüğünü hiç merak ettiniz mi? Ve en önemlisi—o karanlıkta kalmış, ne biz ne de başkaları tarafından fark edilmemiş yanlarımızla ne yapacağız? İşte tam bu noktada Johari Penceresi devreye giriyor. Bu yazıda tutkuyla, derinlikli bir şekilde bu modeli göreceğiz; kökenlerinden başlayıp bugünümüze, hatta geleceğe uzanan bir yolculuk yapacağız. Hazırsanız, başlayalım. Kökenleri: Bir Pencere Açılıyor 1955 yılında Amerikalı psikologlar Joseph Luft ve Harrington Ingham, grup dinamiği ve iletişim süreçlerini incelerken “kendimizin ve başkalarının kim olduğuna dair algılar” üzerine düşündüler. Modelin adı aslında…

Gömülü Köpek Dişi Nedir? Hem Mizahi Hem Ciddi Bir Bakış Hepimizin ağız sağlığı ile ilgili bilmediğimiz şeyler var; tıpkı hayatın kendisi gibi! Bugün, çok derin bir konuda size bilgi vereceğiz: Gömülü köpek dişi. Evet, yanlış duymadınız! Ağız içindeki bu küçük ve bir o kadar gizemli olay, çoğu zaman gözümüzden kaçıyor, ama aslında tıbbi açıdan önemli bir mesele. Hadi, bu gizemi birlikte çözmeye çalışalım! Ama merak etmeyin, fazla teknik terime boğulmadan, aynı zamanda bolca eğlenceli bilgiyle buluşacağız. Gömülü Köpek Dişi Ne Demek? Köpek dişi, hepimizin tahmin edebileceği gibi, insanın çene yapısındaki oldukça dikkat çekici dişlerden biridir. Normalde, bu dişler ağızda yer…

“İslim” İsmi Kur’an‑ı Kerim’de Geçiyor Mu? Günümüzde bebek isimleri seçilirken hem güzel anlamlısı hem de Kur’an‑ı Kerim’de (Kuran) yer alıp almadığı önemli bir kriter haline geliyor. Bu bağlamda “İslim” ismi merak ediliyor. Aşağıda tarihsel arka planı, kaynakları ve akademik tartışmalarıyla birlikte bu soruyu detaylı biçimde inceliyoruz. 1. İsmin Kökeni ve Anlamı “İslim” ya da bazı kaynaklarda yazıldığı biçimiyle “İslim/İslim” ismi üzerine yapılan incelemeler, bu ismin Arapça kökenli klasik şahıs adlarından olmadığını; daha çok Türkçe/Farsça kökenli bir ad olarak değerlendirildiğini gösteriyor. Örneğin, bir kaynak “İslim isminin kökeni Farsça’dır” ifadesine yer veriyor. [1] Ayrıca Türk Dil Kurumu (TDK) anlamında “İslim” için “çin…

İskambil Oyunları Nelerdir? Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Kaynakların sınırlılığı, ekonomi biliminin temel prensiplerinden biridir. İnsanlar, sınırlı kaynaklarla sonsuz ihtiyaçlarını karşılama çabasında, her seçim bir fırsat maliyeti taşır. Aynı şekilde, iskambil oyunları da sınırlı kaynaklar (kartlar, zaman, strateji) ve bilinçli seçimler (risk, strateji, karar verme) ile şekillenen bir yapıyı ortaya koyar. Bir ekonomist için, iskambil oyunları yalnızca eğlencelik zaman geçirme aktiviteleri değil, aynı zamanda ekonomik kararlar, piyasa dinamikleri ve toplumsal refah açısından önemli dersler sunan bir simülasyon alanıdır. İskambil oyunları, bireylerin risk, strateji ve tahmin yapma becerilerini kullanarak bir araya geldikleri oyunlardır. Ancak bu oyunların ekonomiye dair sunduğu daha derin anlamlar…